Dil, Konuşma ve Bilişsel Gelişimin Temelleri

Sevimli Hayvanlar Serisi, dil gelişimini ve bilişsel becerileri kapsamlı şekilde desteklemeyi amaçlamıştır. Seride yer alan metin ve tasarımlar, bellek kapasitesini ve yaratıcılık mekanizmalarını çok boyutlu olarak aktive eden içeriklere sahiptir. Bütünsel öğrenme kültürünün zemini olan temel bilişsel işlemlerin devinimini artırarak daha dinamik bir etkileşim ortamı yaratan bu temel 22 parametrenin detaylarını aşağıda bulabilirsiniz.

 

Yalınlık Sanatı (Art of Simplicity)

Yalınlık Sanatı, tasarımsal sadelik ile içeriksel zenginliğin kaynaştığı güç dengesidir. Karmaşık ve ağdalı anlatımdan uzak, canlı ve yaşayan bir enerjiye yakındır. İçeriklerin kavramsal düzeyi ve dinamizmi yüksektir. Sofistike kurgusal nitelikler, içeriği çok yönlü (fonolojik, anlamsal, kavramsal, kültürel, kreatif vs) ve etkili şekilde okuyucuya aktarır. Resimler metinleri yansıtan, ancak yaratıcı düşünceye fırsat verecek kadar da bütünüyle yapılandırılmamış şekilde tasarlanmıştır. Çocuk bir taraftan metinle görsel arasında bağ kurarken bir taraftan da merak duygusunu harekete geçirecek yalın bir alan bırakılmıştır. İngilizce dizelerin farklı öyküleri ile içerik zenginleştirilirken, yaratıcılığın çok boyutlu olarak kamçılanması için ortam yaratılmıştır.

 

Armoni (Harmony)

Dilin melodik uyumu, dil gelişiminin öncü ve bütünleyici gücüdür. Armoninin zihinde yarattığı büyü, okuma becerisini ve alışkanlığını doğal manyetik boyuttan destekler. Dize sonlarında veya ortalarında yer alan kafiyeler yarattıkları dikkat çekici tınılarla fonolojik farkındalığı pekiştirir. Dizelerin hece sayılarının birbirine denk olması sesin nicel algısının örtülü olarak pekişmesini sağlar. Zihinde ses yuvalarının ön hazırlığının yapılması hafızanın yükünü hafifletirken anlam ilişkisini takip edebilme gücünü artırarak bütünsel öğrenmeyi artırır.

 

İleri Dilbilgisi (Advanced Grammar)

Girift gramer yapısı, dilin içselleşmesi için önemli bir zemindir. Bir sözcüğün cümledeki yeri, eş anlamlısının doğru seçimi, devrik veya düz cümle yapısı, betimleme ve yorum gibi nitelikler anlatım gücünün temelleridir. Erken çocukluk döneminde dil, robotik veya mekanik bir yolla dikte edilerek öğretilmemelidir. Zıt kavramlar veya ünite kavramları, doğal ifadelerle aktarılıp fantastik kurgularla pekiştirildiğinde daha köklü bir öğrenme sürecinin zemini hazırlanmış olur. Duygular, erdemler, ahlak gibi ruhu biçimlendiren temel değerler açıktan ve doğrudan değil, örtülü kurgularla işlenerek sunulmalıdır. Yoksa içselleşmesi zorlaşır.

 

Noktalama İşaretleri (Punctuation)

Noktalama işaretleri, dili daha komplike hale getiren gereksiz ve yorucu kurallar değil, aksine karmaşık ögelerin anlam bütünlüklerini koruyan formlardır. Bu formların ışığında düzene giren ve anlamlı biçimde birleşen kelimeler bilgiyi daha doğru ve net bir şekilde zihinlerimize taşır. Erken yaşlarda noktalama işaretlerinin gücüyle biçimlendirilmiş dizeler ileride daha komplike işaretleri kavrayabilmek için sağlam temeller oluşturur. Noktalama işaretlerine uygun vurgu ve tonlama yapabilmek de anlama becerilerini doğrudan etkiler.

 

Entonasyon (Intonation)

Sosyal bir araç olan dil, duygusal mesajlarını vurgu ve tonlama ile aktarır. Entonasyon, anlama, hatırlama ve kodlama becerilerini artıran bir niteliktir. Monoton bir ses tonu veya okuma şekli dinleyicinin dikkatini sürdürmeyi zorlaştırır. Dinleme kalitesi düştüğünde anlama ve öğrenme düzeyleri de doğrudan olumsuz etkilenir.

 

Cambazlık (Distortionism)

Dil cambazlıkları, zihnin ters köşe yorumlarla şaşırtılıp uyarılmasıyla alıcılık niteliğini artırmayı sağlar. Zıtlıkların ve sürprizlerin yarattığı keyifli dinamik akış ve atmosfer, dikkat ve anlama becerilerini daha yüksek boyuttan destekler.

 

Diksiyon (Diction)

Diksiyon, dilin ustalıkla telaffuz edilmesidir. Akıcı ve spontan konuşma becerileri, hassas diksiyon manevraları gerektiren cambaz sözcük dizilimleri vasıtasıyla ustalaşır. Çocuk kitabı olmasına rağmen gençlerin ve yetişkinlerin dahi zorlanacağı boyutta girift dil yapısı kullanılmıştır. Her yaştan kişinin Türkçe ve İngilizce dil becerilerini farklı boyutlardan geliştirmek için keyifli ve zengin içerikler sunulmuştur. Diksiyon dersleri için de keyifli ve amaca yönelik içerikler barındırmaktadır.

 

Ön İzleme (Provision)

Akıcı ve anlaşılır okumanın temeli ön izleme yapabilme kapasitemize bağlıdır. Gözler satır boyunca önden gider, cümlenin gidişatını idrak eder ve uygun şekilde bir vurgu ve tonlama seçer. Dil ise gözün gördüklerini senkronize şekilde tekrar eder. Duyu organları ve bilişsel operasyonlar arasındaki koordinasyonun işlevselliği bütensel algıyı, anlamayı ve sentez yapabilmeyi artırır. Anadilde veya yabancı dildeki kelimeleri doğru yazabilmek için de ön izleme ve fotografik hafıza önemli rol oynar.

 

Ritim & Tempo (Rhythm & Tempo)

Diksiyona eşlik eden temel dil elementi hızdır. Dizeleri okuma sırasındaki hızın uygunluğu, akıcılığı ve anlaşılırlığı etkiler. Anlam bütünlüğünü doğru yakalamak için dizenin ruhunu ve yapısını hissetmek gerekir. Buna uygun bir okuma hızı ayarlayabilmek dilin dinamik boyutuyla bağ kurabilmektir. Dil, tıpkı bir kalp ritmi gibi bazen yavaş tempoda, bazen hızlı tempoda ilerleyen, canlı bir mekanizmadır.

 

 

İmajinasyon (Imagination)

Metinlerdeki hayal gücü, oyunbazlık, süprizli sonlar, zihinde canlandırma mekanizmasının ve alanının daha güçlü ve etkili çalışmasını sağlar. Metinlere ait resimler tam bir kompozisyon olarak değil, default hazırlanmıştır. Bu şekilde çocuk, dizelerin çağrıştırdığı dünyayı kendi hayal gücü ile zenginleştirerek resmedebilir. Ayrıca sayfalardaki hayvanlar çeşitli benzerlikleri sebebiyle yan yana konarak yerleşik hataların giderilip düzenlenmesi, hayvanlar arasındaki biçimsel farklılıkları daha keskin gözlemleyebilmek için fırsat eğitimi ortamı yaratacak niteliktedir. Kodlama hataları; fonolojik, semantik ve görseldir. Kodlama becerilerini güçlendirmek için fırsat eğitimi yaratılmıştır.

 

Yaratıcılık (Creativeness)

En sıradan kavramların bile ruhun özüyle harmanlanıp bambaşka bir nitelik kazandığını gözlemlemek ilham ve yeterlilik hissiyatlarını teşvik eder. İçsel hazinelerle bağ kurma içgüdüsünü canlandırır. Ruhun kendini ifade ettiği yaratıcılık mekanizması, özgünlüğün (uniqueness, authenticity) temelidir. Taklitçi ruh; hırsı, özgünlük ise; özgürlüğü ve doğal gücü besler.

 

Doğaçlama (Spontaneity)

Dilin az bilinen ama en önemli ögelerinden biri spontanlıktır. Doğal ve otomatik bir çekim ve etkileşim alanı olan zihni serbest bırakmak, yaratıcılığın doğduğu atmosferdir. Doğaçlamalar, ilham boyutundan kendiliğinden form kazanan özgün ve akışta olan metinlerdir. Hiç duyulmamış sürprizli  betimlemelerin yaratımını tetikleyen mekanizma, doğaçlama mekanizmasının serbest bırakılmasına bağlıdır.

 

Semboloji (Symbology)

Semboller, gerçekliğin soyut ve somut boyutları arasındaki köprünün kurulmasını sağlayan önemli bir dil elementidir. Dil, somut dünyada gözlemlenen varlıkları, olayları ve birbiri arasındaki ilişkinin anlaşılmasını sağlayan sofistike bir araçtır. Dilin, ad ve sıfatları aktarmaktan öte çok kapsamlı bir rolü vardır. Semboller veya sembolik aktarım dilin sofistike seviyesidir. Mizah, yan anlamlar, özgün kültürel kalıplar ve fantastik betimlemeler zihnin esnek düşünme becerilerini ve sentez yapabilme becerilerini teşvik eden yaratıcı ve dinamik gücünü artırır. Semboloji, barındırdığı zenginliklerin mıknatıs gücüyle bütünsel öğrenme ortamını yaratır.

 

Kelime Haznesi (Vocabulary)

Çağın değişen jenerasyonel ihtiyaçlarına cevap veren güncelliğe ve niteliği artırılmış sözel içeriklere sahip metinler, nosyonlar ve kavramlar sunar. Eş anlamlı sözcüklerin kullanım keskinliği anlam zenginliğini ve netliğini artıran bir değer arz eder. Geleneksel düşünce tarzının yerleşik algılarının çocukların güncel kapasitelerini değerlendirmede azımsanan eğiliminin önüne geçerek çocukların ufkunu açacak yeni ve daha zorlayıcı kavramları ilham verecek boyutta sunar. Zor kavramları sempatik ve oyunbaz bir dille öğrenme mekanizmasının çalışması çocukların kendilerine güven ve merak duygularını geliştirir. Bir kelimenin cümledeki yeri değiştiğinde dahi tüm cümle büyüsünü yitirebilmektedir. Dilin ne kadar güçlü bir araç olduğuna dair farkındalıklar sunar.

 

Tasarım (Design)

Kitapta yer alan hayvanlar belirli bir zorluk derecesine göre sunulmamıştır. Kavramlar değişik sınıflara göre dengeli şekilde dağıtılarak sunulmuştur. Teknoloji çağında, yerel kültürden büyük oranda bağımsız olarak kavramları öğrenebilen çocukların hem birinci çevrelerinden öğrenebildikleri kavramlar desteklenmiş, hem de henüz tanımadıkları kavramları öğrenmek için teşvik edici ortam yaratılmıştır. Öğrenme süreçlerinde renk, form, ses, anlam gibi temel nitelikler kodlamayı etkileyen faktörlerdir. Kitapların sayfa düzeni, yanlış veya zayıf kodlamaları düzeltip güçlendirmek için birbirine benzeyen hayvanlar yan yana yerleştirilerek tasarlanmıştır. Bu şekilde örtülü öğrenme yolu ile çocuğun yerleşik bilgilerini güncellemesi, öğrenme süreçlerinde kaçırdığı kıyaslama yollarını (analitik düşünme) pekiştirmek için fırsat ortamı yaratılmıştır.

 

Destek Aktiviteleri (Back-up Activities)

Kitabın sonunda yer alan farklı aktiviteler çocuğun etkili öğrenme sürecinin doğal bir parçası olması için keyifli bir deneyim sunar. Okul dönemi için nitelikli öğrenme süreçlerine hazırlık yapar: Hafıza becerileri, dikkat, işlemleme, kodlama, eşleme, derleme, muhakeme ve çağrışım gibi pek çok bilişsel işlemi hem statik (sabit bilgi) hem de dinamik (çıkarım ve yorum) boyuttan destekleyen aktiviteler sunar.

 

İngilizce (English)

Metinlerin İngilizce fonolojik uyarlamaları ile tek kitap 2 farklı kitabı bünyesinden barındıran zengin bir içerik sunmaktadır. İngilizce dizeler, Türkçe dizelerin bire bir çevirisi olmayıp dilin kendi özgün ruhu ile yazılmıştır. Yabancı dil, kendi kültürüyle harmanlandığında daha organik ve doğal bir düşünme ve öğrenme sürecine hizmet eder. Çağımızın evrensel dili İngilizceyi kolay öğrenmelerini sağlayacak keyifli tınılar çocukların ilgisini çekecek ve dikkatlerini artıracaktır.

 

Kültürel Miras (Cultural Heritage)

Dil, fizik dünyadaki gerçekliğin sembollerle ses bulduğu bir yansımadır. Her kültür hayata farklı açılardan bakarak yaşadıklarını yorumlar. Sözel ifadelerin özgünlüğü dilin karakterini ortaya koyar. Bir dil hem içerik kültürü hem de fonolojik olarak sahip olduğu kendine özgü tabiatın zenginliği ile derinliğini gösterir. Bu mirasın lezzetini keşfetmek, yabancı dile olan ilgiyi ve sempatiyi artırırken olası duygusal dirençleri ve ön yargıyı hafifleterek öğrenme süreçlerini pekiştirir. Yabancı dilin karakterini keşfetmeyi sağlayan farklı içeriklere sahip dizeler, dilin kültürden bağımsız olmayan niteliğine vurgu yapmaktadır.

 

Oyunbazlık (Playfulness)

Dizelerdeki oyunbaz ruh, çocukların ilgilerini çekmeye, dikkatlerini toplamaya yardımcı olurken, hayata didaktik boyuttan değil, doğal merak duygusunun kamçılandığı eğlenceli boyuttan bakabilme içgüdüsünü pekiştirir. Güçlü ve zeki yeni nesil çocuklar didaktik öğretim yoluna direnç göstermektedirler. Çağın ihtiyaçlarına cevap veren, ilgi süresini artıran, kitap okumayı sevdiren bu oyunbaz ruha çocuklar bayılacak!

 

Aile Kapsamı (Family Purview)

Çocuk kitaplarının ilk kullanıcılarının ebeveynler olduğu gerçeği ışığında kitap içeriğinin doyuruculuğu ve ilham vericiliği ön plana alınmıştır. Anne-baba-çocuk etkileşimine izin veren aktivitelerle zenginleştirilmiş ve bu faaliyetler esnasında otorite-çocuk ilişkisinin keyifli paylaşımlarla güçlendirileceği fırsatlar yaratılmıştır. Bu kitaplar ayrıca kreş, anasınıfı ve ilköğretim sınıflarında da öğretmen-öğrenci etkileşimleri için de aynı keyifli atmosferi sunacaktır.

 

Performans (Performance)

Öğrenme sürecinin beceri kazanım aşaması alıcılıkla başlar, ifade edici ve performans sunumu ile hayata transfer edilir. Kitabın sonunda öğrenme sürecinin tamamlanması, pekişmesi ve içselleştirilmesi için çocukların aktif rol alabilecekleri pratik oyunlara yer verilmiştir. Bu oyunlar hem sosyal, hem de akademik hayatın içinde var olmanın temellerini desteklemektedir.

 

Sorgulama (Inquery)

Her ortak kültürün ve özel yaşamın barındırdığı farklı algı ve yorumlar, belirli kavramların dar kapsamlı veya yanlış kullanımları dilin içine kaynaşmış olabilmektedir. Sorgulamayı teşvik eden titiz metinler, bilindik kavram karmaşalarını yeniden düşünmeye ve araştırmaya sevk eder. Merak uyandırıcı aktarımlar sizlerin ufkunuzu açmaya yardımcı olur. Bu sorgulama eğilimi ile kazanılacak farkındalık düzeyi, yeni bilgilerin edinimi sırasında da bilgileri aynı analitik titizliğin filitresinden geçirme kültürünü teşvik edecek ve öğrenme süreçlerinin verimliliğinini artırmaya yardımcı olacaktır.

HNT Toys & Books